Trudno dziś wyobrazić sobie firmę bez samochodu. Niestety, na skutek polityki fiskalnej państwa rozliczenia podatkowe aut osobowych sprawiają podatnikom ogromny problem, ponieważ po wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości jest jasne: polskie przepisy regulujące od 1 maja 2004 r. zasady odliczania VAT od samochodów i paliwa są niezgodne z regulacjami unijnymi i przedsiębiorcy nie muszą się do nich stosować, co więcej polskie prawo po raz kolejny okazało się sprzeczne z unijnym. Szacuje się, że urzędy skarbowe pobrały z tego tytułu w sumie ok. 4 mld zł. Teraz państwo będzie musiało je zwrócić, bo od wyroków ETS nie ma żadnej procedury odwoławczej, Nie do końca wiadomo jednak, jakie reguły stosować w zamian.
W lutym bieżącego roku Minister Finansów wydał wytyczne dla dyrektorów izb i urzędów kontroli skarbowej (pismo nr PT3/812/4/15//CZE/09/185) w sprawie wykonania wyroku ETS z dnia 22 grudnia 2008 r. (sprawa C-414/07) dotyczącego ograniczeń w zakresie odliczenia podatku VAT od samochodów oraz paliwa nabywanego do ich napędu.
Z ministerialnego pisma wynika, kilka bardzo istotnych kwestii. Pierwsza z nich dotyczy tego, od jakich samochodów podatek VAT można odliczyć.
Jak czytamy w nim;
„(…) Prawo do odliczenia podatku od towarów i usług z tytułu nabycia paliwa wykorzystywanego do napędu pojazdów samochodowych przysługuje, co do zasady,
w przypadku gdy:
- przepisy ustawy o podatku od towarów i usług obowiązujące od dnia 1 maja 2004r. umożliwiają (-ły) odliczenie podatku,
- przepisy ustawy o podatku od towarów i usług obowiązujące od dnia 1 maja 2004r. uniemożliwiają (-ły) odliczenie podatku, ale przepisy o podatku od towarów i usług obowiązujące na dzień 30 kwietnia 2004r. umożliwiały odliczenie podatku (…)”
Podatnicy mają zatem prawo do pełnego odliczenia VAT, jeśli samochód spełniał warunki dla tzw. samochodów z kratką (przepisy obowiązujące do końca kwietnia 2004 r.) bądź też kryteria określone w tzw. wzorze Lisaka (przepisy obowiązujące od 1 maja 2004 r.). Obecnie zatem można odliczać VAT na podstawie:
- art.86 ust.3 ustawy z dnia 11 kwietnia 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) – dopuszczalna masa całkowita pow. 3,5 t. + wyjątki (tzw. wzór Lisaka), albo
- art. 25 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.) – dopuszczalna ładowność pow. 500 kg (tzw. samochody z kratką).
Aby odliczyć podatek VAT od kupionego auta, trzeba prawidłowo udokumentować zakup. Podstawowym dokumentem uprawniającym do odliczenia podatku naliczonego VAT jest faktura VAT. W przypadku importu prawidłowym dokumentem celnym jest dokument SAD z wykazanym podatkiem VAT. W myśl nowych uregulowań odliczenie VAT będzie dotyczyć pojazdów o dopuszczalnej masie 3,5 tony. Wyłączone z tego odliczenia są pojazdy, które:
- mają jeden rząd siedzeń, oddzielonych od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van;
- mają więcej niż jeden rząd siedzeń, oddzielonych od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u których długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi przekracza 50 proc. długości pojazdu;
- mają otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;
- mają kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;
- są pojazdami specjalnymi w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku nr 9 do ustawy o VAT;
- są konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą.